برخی تحلیلگران مسائل ایران و منطقه خاورمیانه معتقداند که سیاست ترامپ رئیس جمهور آمریکا در قبال نظام ولایت فقیه حاکم بر ایران و توافق هسته ای (برجام )ناقص است. وی اگرچه از ستیزهجوییهای حاکمان ایران انتقاد میکند، اما راهبردی برای مقابله با آن ندارد و در مقابل تهدید میکند که تنها دستاورد آمریکا یعنی توافق بینالمللی (برجام ) را که جمهوری اسلامی را از دستیابی به سلاحهای هستهای باز میدارد، پاره و لغو خواهد کرد.
شایان ذکر است که برطبق برنامه اقدام مشترک تهران متعهد شد تا برنامه هستهای خود را برای 15 سال متوقف کند، آژانس بینالمللی انرژی هستهای برای تایید پایبندی جمهوری اسلامی به این توافق، از سایتهای هستهای این کشور بازرسی میکند.
این تحلیلگران درباره واکنش نظام ولایت فقیه حاکم برایران به خروج آمریکا از برجام و پیامدهای آن معتقد هستند که مقامات جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران میتوانند برنامه هستهای خود را از سربگیرند، امری که نتایج غیرقابل پیشبینی و خطرناکی را به همراه خواهد داشت.برهم زدن برجام نه تنها مانع ستیزهجوییهای تهران نخواهد شد بلکه جمهوری اسلامی را تقویت و آمریکا را تضعیف خواهد کرد.
به گفته ویلیام لوئر سفیر و مقام ارشد پیشین آمریکا که مدیریت «پروژه ایران» را برعهده دارد، ایران محدودیتهای هستهای را به دلایل اقتصادی پذیرفته است.اگر آمریکا شرکتهای اروپایی را به خاطر رابطه تجاری با جمهوری اسلامی تحریم کند، به نفاقی که در اثر خروج آمریکا از برجام میان این کشور و دیگر طرفهای توافق به وجود آمده است، دامن خواهد زد.خروج از برجام تنها به ضرر آمریکا است. راهبرد بهتر اصلاح توافق هستهای است. آمریکا باید بکوشد تا مدت زمان انقضای این توافق را افزایش داده، کیفیت بازرسیها را بالا برده و این توافق را به الگویی برای ممنوع کردن ساخت سلاحهای هستهای در منطقه تبدیل کند.
افزون بر این، حفظ برجام لازمه کنترل رفتار منطقهای ستیزهجویانه نظام ولایت فقیه است؛ مشکل عمدهای که ترامپ راهحلی برای آن نیافته است. مداخلات ایران در سوریه، عراق، افغانستان و یمن، منطقه را به هرج و مرج کشانده است.
اهداف این کشور از تلاش برای تبدیل به یک قدرت منطقهای به اندازه کافی منطقی هستند.تهران به دنبال آن است تا در کشورهای همسایه خود سپرمحافظی برای خود ترتیب داده و منطقه امنی را برای شیعیانی که در تیررس تهدیدهای عربستان و دیگر کشورهای سنی مذهب هم پیمان با آمریکا، ایجاد کند.
در همین حال دانیل شاپیرو سفیر پیشین آمریکا در اسرائیل ضمن سخنانی در دانشگاه تافتس ایالت ماساچوست گفت: توافق هستهای، همان کاری را که لازم بود، در زمینه مهار توانمندی هستهای ایران انجام داده است.