روز پنجم فوریه، هیئت تحریریه روزنامه بانفوذ واشنگتن پست در سرمقاله ای جنجالی، سیاست اوباما در مذاکرات هسته ای با ایران و امتیاز دادن های پی در پی برای سازش هسته ای و سیاست های مماشات گرایانه وی را بشدت مورد انتقاد قرار داد.
انتشار این سرمقاله در شرائط سیاسی کنونی واشنگتن و درحالیکه مذاکرات هسته ای وارد مراحل بسیار حساسی شده اند از اهمیت ویژه ای برخوردار است و میتواند نشانی از تغییر محسوس آرایش قوا در آمریکا باشد.
سرمقاله واشنگتن پست، در حقیقت بازتاب و جمع بندی نظرات و انتقادات بسیاری از سیاستمداران بانفوذ کنونی و سابق آمریکاست. انتقاداتی که در هفته های اخیر هرچه بلند تر و رساتر شده اند و دستگاه سیاسی آمریکا قادر به نادیده گرفتن آنها نیست. این سرمقاله، منجمله به نظرات هنری کیسینجر و جرج شولتر دو تن از وزیران خارجه سابق آمریکا اشاره میکند که هفته گذشته در سنای آمریکا حضور یافته و از سیاست کاخ سفید در مذاکرات هسته ای انتقاد کرده بودند.
واشنگتن پست، مجموعه انتقادات به سیاست های اوباما در رابطه با ایران و مذاکرات هسته ای را در سه محور اصلی تنظیم کرده است:
1- هدف اولیه کاخ سفید و آنچه که ایالات متحده خواهان آن است، جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای از طریق نابود کردن توان تولید هسته ای در ایران بوده است اما اوباما با عقب نشینی از مواضع قبلی و زیرپا گذاشتن قطعنامه های شورای امنیت، به غنی سازی در ابعاد گسترده در ایران رضایت داده است و گزینه جمهوری اسلامی با توان تولید سلاح هسته ای را پذیرفته و به چانه زنی در زمینه ابعاد این گزینه مشغول است.
2- در چند سال گذشته، اوباما هیچ مخالفتی با سیاست های توسعه طلبانه ایران نکرده است و حتی بنظر میرسد که اوباما نسبت به تغییر آرایش قوا در منطقه که متضمن بالا کشیدن موقعیت جمهوری اسلامی و عقب رانده شدن اسرائیل و متحدان منطقه ای آمریکاست، نظر مثبتی دارد.
3- اوباما برای دستیابی به سازش مورد نظر خود با ایران، آماده است تا رو در روی کنگره بایستد و مخالفت گسترده قانوگذاران با مواضع خود را نادیده بگیرد. این موضع اوباما، نه تنها نادرست است بلکه در عمل نیز به بن بست میرسد زیرا وی حداکثر میتواند به سازشی دست یابد که یکسال بعد توسط رئیس جمهور بعدی آمریکا لغو خواهد شد.
اهمیت سرمقاله واشنگتن پست در آنجاست که طی بیش از یکسالی که از مذاکرات میگذرد، کاخ سفید و لابی مماشات تلاش کرده اند تا مخالفین اوباما را جنگ طلبان و نئوکان های آمریکا معرفی کنند.
کاخ سفید همواره تلاش کرده است تا با تشدید تضاد با نتانیاهو، منتفدین به خود را در ارودگاه نخست وزیر اسرائیل قرار دهد و صحنه سیاسی را دعوائی بین جنگ طلبان و طرفدراران اسرائیل از یکطرف و کاخ سفید و طرفداران صلح و مذاکره از طرف دیگر جلوه دهد.
با ورود شخصیت های سنگین وزن به صحنه و انتقادات روز افزونی که از سیاست های منطقه ای اوباما میشود، کارت اوباما برای لجن مال کردن منتقدان خود کارآئی اش را از دست داده است. گذشته از کیسینجر و شولتز، باید از وزیران سابق اوباما مثل هیلاری کلینتون، لئون پانتا، رابرت گیتس و همچنین سفرا و دیپلمات های ارشد آمریکا نام برد که طی ماههای گذشته، بطور علنی سیاست های مماشات گرایانه اوباما نسبت به رژیم و بازگذاشتن دست ملایان برای کشتار در سوریه و عراق و گسترش نفوذشان از لبنان تا یمن را مورد انتقاد قرار داده اند.
با نگاهی به صفحات توئیتر و فیس بوک لابیگران رژیم و متحدان آمریکائی آنها طی دو روزی که از انتشار سرمقاله واشنگتن پست میگذرد و حجم حملاتی که از طرف آنان به این روزنامه میشود، میتوان به اهمیت این سرمقاله در شرائط کنونی پی برد. اهمیت آن نیز عمدتا در آنجاست که بازتاب و منعکس کننده نظرات گروه وسیعی از محافل سیاسی و شخصیت های بانفوذ آمریکائی است، شخصیت هائیکه به سختی میتوان آنانرا نوکر نتانیاهو یا جنگ طلب نامید.
میتوان نتیجه گرفت که گسترش این انتقادات و سرمقاله واشنگتن پست که بازتابی از آنست، نشانی از تغییر محسوس آرایش قوا در واشنگتن و تضعیف موقعیت اردوگاه مماشات میباشد. این تغییر شرائط در درجه اول محصول شکست مذاکرات در نوامبر گذشته در وین است. شکستی که عمدتا ناشی از مواضع سخت و غیر منعطفانه خامنه ای بود.
عامل دوم، تحولات منطقه ای و گسترش نفوذ نظامی رژیم در منطقه است که نگرانی از عقب نشینی اوباما و پذیرش توان تولید سلاح هسته ای توسط جمهوری اسلامی را هم در محافل سیاسی واشنگتن و هم در کشورهای منطقه افزایش داده است.
با توجه به افزایش این انتقادات و مخالفت روز افزون کنگره با سیاست های اوباما، میتوان حدس زد که دست کاخ سفید برای نرمش در مذاکرات بسته تر میشود و رژیم ولایت فقیه برای رفع تحریم ها مجبور به عقب نشینی بیشتر خواهد شد.
ترجمه اصل مقاله در واشنگتن پست -
واشنگتن پست: آمریکا از اهداف خود در مذاکره با ایران دور شده است .
نگرانی عمده منتقدان اوباما این است که مذاکراتی که با هدف از بین بردن امکان تولید سلاحهای هستهای آغاز شد، تبدیل به برنامهای برای پذیرش محدود قابلیت هستهای ایران شده است.
وزیر امور خارجه آمریکا، جان کری، با همتای ایرانی خود محمد جواد ظریف در جریان مذاکرات ماه ژانویه ایران و آمریکا، پیادهروی میکنند.
مقالهای که با امضای «شورای سردبیری» در روزنامه واشنگتن پست در تاریخ ۵ فوریه / ۱۶ بهمن ماه منتشر شد، مهمترین نگرانیهای نمایندگان کنگره، تحلیلگران وزارت امور خارجه و مقامات دولتی آمریکا را نسبت به دور شدن کابینه بارک اوباما، رئیسجمهور آمریکا، از اهداف اولیه مذاکره با ایران، لیست کرده است.
با اینکه شورای سردبیری واشنگتن پست از مذاکرات با ایران استقبال کرده است و نسبت به توافق موقت با این کشور نیز موضع مثبتی دارد، این نشریه بر این باور است که «نگرانیهای منتقدان سزاوار گفتوگوی بیشتر» است؛ قبل از اینکه همه «در مقابل عمل انجام شده قرار گیرند».
کدام نگرانیها؟
واشنگتن پست مشکلات مطرح شده توسط تحلیلگران و مقاماتی چون هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه سابق و مشاور مجلس نمایندگان در امور سیاست خارجه، سناتور تیموتی مایکل کین، نماینده دمکرات ویرجینیا را در سه نقد عمده مطرح میکند.
۱ – فرایند مذاکرات که با هدف از بین بردن پتانسیل ایران برای تولید سلاحهای هستهای آغاز شد، اکنون تبدیل به یک برنامه تکامل یافته تساهل و تسامح برای پذیرش و به طور موقت محدود کردن تواناییهای هستهای این کشور شده است.
۲ – در طی مذاکرات، دولت اوباما با تلاشهای فزاینده ایران برای گسترش نفوذ خود در خاورمیانه مقابله جدی نکرده است. به نظر میآید که اوباما آماده است که تهران را به عنوان یک قدرت منطقهای بپذیرد؛ حتی با وجود اینکه این نوع سیاست در رابطه آمریکا با دیگر متحدانش در منطقه از جمله با اسرائیل هزینه در بر خواهد داشت.
۳ – از صحبتهای اوباما بر میآید که او به دنبال نهایی کردن مفاد توافقنامهای با ایران است که به موجب آن تحریمهای تاکنون تصویب شده توسط کنگره به حالت تعلیق در خواهد آمد. این مفاد بدون در نظر گرفتن رأی دو مجلس نمایندگان مردم آمریکا – کنگره و سنا – و با تهدید وتو رأی آنها به موجب تصویب تحریمهای بیشتر، توسط دولتی موافقت میشود که کمتر از دو سال به پایان دوره آن مانده است.
به عبارتی، توافقی که پیامدهای بلندمدت مسئله گسترش تسلیحات هستهای ایران را در رابطه با امنیت ملی ایالات متحده برنامهریزی میکند، به طور یکجانبه توسط رئیسجمهوری برنامهریزی میشود که کمتر از دو سال دیگر در قدرت نخواهد بود.
نقد کیسینجر به یکجانبه بودن مذاکرات
هنری کیسینجر بر این باور است که مذاکرات با ایران هم در فضای بینالمللی و هم در داخل آمریکا به صورت یکجانبه توسط دولت اوباما پیش برده میشود.
هنری کیسینجر که در سالهای آتی به عنوان مشاور ارشد سیاست خارجی آمریکا در کمیتههای مختلف دو مجلس نمایندگان آمریکا حضور دارد، اخیراً مقابل «کمیته نیروهای نظامی» مجلس سنای آمریکا حاضر شد و به پرسشهای این کمیته پاسخ داد. این تحلیلگر سیاست خارجی بر این باور است که مذاکراتی با رهبری اتحادیه اروپا و همکاری گروه ۵+۱ با ایران آغاز شد، اکنون با مذاکرات یکجانبه آمریکا و ایران ادامه مییابد.
همچنین او میگوید مذاکرات از هدف خود برای «مقابله با قابلیت ایران به منظور توسعه یک برنامه هستهای نظامی» دور شده است و اکنون مذاکره بر سر «وسعت تواناییهایی هستهای» ایران است.
آنچه با هدف از بین بردن توانایی ایران برای غنیسازی اورانیوم آغاز شده اکنون تبدیل به معاملهای شده است که اجازه باقی ماندن زیرساختهای هزار سانتریفیوژ را به ایران میدهد. تنها گزینهای که مطرح است اکنون محدود کردن و نظارت بر صنعتی است که میتوانند در سالهای آتی ایران را به ساخت کلاهک هستهای نزدیک کند.
پاسخ دولت اوباما این است که این معامله همچنان آیندهنگر است چرا که محدودیتها به اندازه کافی در نظر گرفته شدهاند. اگر چنانچه ایران به سمت تولید کلاهک هستهای حرکت کند، جهان آمادگی و زمان کافی برای پاسخگویی به چنین تهاجمی را خواهد داشت.
کیسینجر همچنین باور دارد که یکجانبه بودن این مذاکرات موجب شده که آرایش قدرت در منطقه به هم بریزد. او احتمال میدهد که مذاکرات ایران و آمریکا بر سر برنامه هستهای این کشور، عربستان سعودی، مصر و ترکیه و کشورهای دیگر در منطقه را ناچار کند که برای مطابقت با قابلیت هستهای ایران، برنامههای مشابهی را دنبال کنند.
به گفته کسینجر این مشکل بزرگی است چرا که مذاکراتی که برای «جلوگیری از گسترش سلاحهای هستهای» آغاز شده اکنون تبدیل به روشی برای «مدیریت قابلیت تولید سلاحهای هستهای» در منطقه خاورمیانه شده است. این مدیریت در بلندمدت بیآسیب نخواهد بود و خطر مشتعل شدن اختلافهای سیاسی این کشورها به خاطر رقابت بر سر قابلیتهای هستهای را افزایش خواهد داد.
مقایسه برنامه هستهای ایران با تجربه مذاکرات با کره شمالی
تیموتی مایکل کین مذاکرات ایران با آمریکا بر سر برنامه هستهای این کشور را با روند تکامل برنامه هستهای کشور کره شمالی مقایسه میکند. او بر این باور است که همانطور که تلاشهای ایالت متحده آمریکا برای مذاکره با کره شمالی به قصد جلوگیری این دستیابی این کشور به بمب هستهای شکست خورد، مذاکرات با ایران هم در نهایت شکست خواهد خورد.
«در مورد کشوری که ثابت شده بسیار غیر قابل اعتماد است، احتمال زیاد نتیجه نهایی به وضعیتی که در کره شمالی با آن مواجه شدیم، شبیه خواهد بود؛» این را کین میگوید. تلاشهای ایالات متحده در مذاکره با کره زمانی شکست خورد که رژیم این کشور به طور مخفیانه امکانات هسته ایاش را گسترش داد و به کلاهک هستهای دست یافت.
انتقاد به قدرتبخشی جایگاه ایران در منطقه
تیموتی کین همچنین به نقش ایران در حمایت از تروریسم جهانی اشاره میکند و باور دارد که مذاکرات هستهای نمیتواند در خلاء و بدون در نظر گرفتن نقش ایران در بر هم زدن نظم بینالمللی پیش برود.
این شامل هدف از بین بردن اسرائیل، حمایت از حزبالله لبنان، حکومت بشار اسد و از شیعههای
حوثی یمن نیز میشود. به نظر کین ایران در براندازی دولت عبد ربه منصور هادی در یمن به کمک کودتای شیعههای حوثی نقش داشته است.
با وجود همه این رفتارهای «خصمانه» ایران در منطقه، اوباما به سیدعلی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، اطمینان داده است که دو کشور در منطقه منافع مشترکی دارند.
منبع آفتابکاران